Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2014

Έκτακτη παροχή ρευστότητος (ELA)

Έκτακτη παροχή ρευστότητος (ELA)
Λίγοι Ευρωπαίοι κι ακόμα λιγότερο οι Έλληνες γνωρίζουν την ύπαρξη του μηχανισμού ELA(EmergencyLiquidityAssistance- Έκτακτη Παροχή Ρευστότητας), ο οποίος αφορά στην έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, την οποία δημιουργούν οι Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες της Ευρωζώνης και την παρέχουν στις εγχώριες Τράπεζες, δηλαδή για την περίπτωση της Ελλάδας ο μηχανισμός ELA παρέχει το δικαίωμα στην Τράπεζα της Ελλάδας να αποκτήσει ρευστότητα χρημάτων τα οποία θα διοχετεύσει στις υπόλοιπες ελληνικές τράπεζες, δηλαδή κάτι σαν έκτακτη δυνατότητα έκδοσης χρήματος.

Ο ELA είναι ανεξάρτητος από τις εξελίξεις στην Ευρωζώνη, αφού δεν αποτελεί μέρος του Ευρωσυστήματος και έγκειται αποκλειστικά στις εθνικές Κεντρικές Τράπεζες των κρατών μελών να παρέχουν το παραγόμενο χρήμα κατά το δοκούν, βέβαια υπό κάποιες προϋποθέσεις. Παραδείγματος χάριν ο ELA πρέπει να συνάδει με την απαγόρευση της νομισματικής χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς χρεωκοπημένα ιδρύματα, δηλαδή δεν μπορείς να χρηματοδοτήσεις μέσω του ELA μια πτωχευμένη τράπεζα.
Οι Ιρλανδικές ιδιωτικές τράπεζες σώθηκαν με πλάγιο τρόπο από την Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας , με εγγυήσεις που πολύ δύσκολα θα δεχόταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ενάντια στην διάχυτη κι έντονα προπαγανδισμένη εντύπωση πως οι Κεντρικές Τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης υποτίθεται πως δεν μπορούν να τυπώνουν ευρώ, το άρθρο 123 της Συνθήκης της Λισσαβόνας αναφέρει πως οι εθνικές Κεντρικές Τράπεζες τελικώς είναι σε θέση να αγοράσουν το χρέος ή να δημιουργήσουν αποθέματα για ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, υπό την προϋπόθεση, ότι δεν αγοράζουν χρέος απευθείας από την κυβέρνηση ή από οιονεί κυβερνητικά όργανα. Τα δημόσια πιστωτικά ιδρύματα οπουδήποτε στην Ευρωζώνη μπορούν πράγματι να υποστηρίξουν μέσω της λεγόμενης εκτύπωσης χρημάτων. Στην Ελλάδα για παράδειγμα ένα τέτοιο ίδρυμα θα ήταν το Ταμείο Δανείων και Παρακαταθηκών (ΤΠΔ) , το οποίο χαρακτηρίζεται ως , πιστωτικό ίδρυμα εποπτευόμενο από την Τράπεζα της Ελλάδας. Όμως η ελληνική κυβέρνηση φρόντισε με τον νόμο 3965 του 2011, να υποχρεώσει το ΤΠΔ να τηρεί τα ελάχιστα όρια των υποχρεωτικών δεικτών ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας. Ενάντια σε κάθε λογική, κι αφού το ΤΠΔ είχε  αρχικά εξαιρεθεί από αυτούς τους αυστηρούς κανόνες, τελικά εντάχθηκε σε αυτούς και με αυτόν τον τρόπο απενεργοποιήθηκε άλλος ένας πιθανός μοχλός ανάπτυξης. Μοιάζει δηλαδή σαν κάποιος να ήθελε να εξαφανίσει την δυνατότητα που είχε το εν λόγω ταμείο να δημιουργήσει χρήμα, μέσω ELA.
Προκειμένου να ενισχυθεί η γενική αντίληψη του ρόλου του Διοικητικού Συμβουλίου στην παροχή Ρευστότητας έκτακτης Ανάγκης (ELA) από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αποφάσισε στις 16 Οκτωβρίου 2013 να κοινοποιήσει λεπτομερώς τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, προκειμένου να εκτιμήσει αν η παροχή του ELA από Κεντρικές Τράπεζες του Ευρωσυστήματος στα διάφορα πιστωτικά ιδρύματα παρεμβαίνει στους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος.
Στον ισολογισμό της 31/12/2012, στον λογαριασμό 4 <<Περιουσιακά στοιχεία αποδεκτά από την Τράπεζα της Ελλάδας ως ασφάλεια για πράξεις έκτακτης παροχής ρευστότητας προς τα πιστωτικά ιδρύματα>> αναγράφονται: 191.524.930.187 ευρώ.                                           
Στον ισολογισμό της 31/12/2011, ένα χρόνο πριν, το αντίστοιχο ποσό ήταν: 84.822.677.096  ευρώ αλλά στην λογιστική κατάσταση του Σεπτεμβρίου του 2013 ήταν μειωμένο στα επίπεδα των 80.910.860.261 ευρώ.
Αυτές οι απότομες μεταβολές σημαίνουν πως μειώνεται σημαντικά η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας σε δάνεια του ELA. Με ποια κριτήρια τα έκανε δεκτά; Από πού προέρχονται αυτά τα τεράστια ποσά; Όταν φτάσαμε να μιλάμε για δισεκατομμύρια ευρώ…σαν κάτι απλό. Ποιός ευθύνεται για αυτή την κατάσταση;