• Το βραχυπρόθεσμον ερώτημα είναι: Πώς ισορροπούν οι χώρες μεταξύ της φυσικής υγείας και της οικονομικής υγείας; Το συνακόλουθο μεσοπρόθεσμο ζήτημα επικεντρούται στην ευρυτέρα οικονομική ανάκαμψη, όταν και εφ’ όσον επιτευχθεί η προαπαιτουμένη βιολογική ανάνηψη των πληγέντων ανθρωπίνων πληθυσμών.
• Το μακροπρόθεσμον ερώτημα έγγειται στο πώς η ασθένεια του κορονοϊού 2019 επηρεάζει τις προϋπάρχουσες ενεργούς τάσεις: Ποίοι γεωπολιτικοί και διεθνοπολιτικοί σταθερότυποι θα επηρεασθούν περισσότερον και θα επιταχυνθούν ή θα επιβραδυνθούν;
Ενώ οι περισσότεροι αναλυτές του δρωμένου (ειδικοί διαφόρων γνωστικών πεδίων, ανειδίκευτοι δημοσιογράφοι και ποικίλοι «παραπολιτικοί» και μικροπολιτικοί… «ξερόλες) επί του παρόντος ασχολούνται αποκλειστικώς με τις αλληλοδιάδοχες καθημερινές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού, είναι πάντα στοιχείον εξαιρετικής σημασίας να σκεπτόμεθα και το συναφές μέλλον. Οι οιεσδήποτε διεθνοπολιτικές και γεωοπολιτικές προβλέψεις διεφοροποιήθσαν αυτομάτως καθώς ο νέος κοροναϊός εξηπλούτο πέραν των συνόρων της Κίνας. Σαφώς, η πανδημία και οι σχετικοί με αυτήν προβληματισμοί και απαντήσεις, σε εθνικό, περιφερειακό, ηπειρωτικό και διεθνές επίπεδο θα έχουν πολυσύνθετα και πολυεπίπεδα αποτελέσματα [που δεν είχαν συζητηθεί ει μη μόνον από ολιγομελέστατες ομάδες «καλως ανησυχούντων» ειδικών (θεωρουμένων ως …. συνωμοσιολόγων από τους «χαλαρούς» καθεστωτικούς) και ενδεχομένως από τους τυχόντες «πομπούς» και εν μέρει διαχειριστές του όλου δρωμένου].
Υπενθυμίζεται ότι, οι ποικίλες προβλέψεις και εκτιμήσεις περί το πλανητικό παίγνιον διεταράχθησαν μεν άρδην (ή και ανετράπησαν ολοσχερώς) μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αλλά η μετεξέλιξή τους εξεδηλώθη εντός υπαρκτών υφών. Αναλόγως και τώρα, αναμένεται οι υφιστάμενες βασικές γεωπολιτικές τάσεις να διαμορφώσουν την αντίδραση στον ιό, καθώς και τον τρόπον με τον οποίον η Ιστορία θα συνεχίσει προχωρούσα μετά την αποδρομή του.
Το πλαίσιον της «ασθενείας του κορονοϊού 2019»
Προς το παρόν, η πανδημία της νόσου φαίνεται πως είναι το μοναδικόν
επίκεντρο του διεθνούς συστήματος, ένα συμβάν τύπου «Μαύρου Κύκνου» που
έχει υπερβεί όλες τις άλλες προτεραιότητες και κυριαρχεί στις
πρωτεύουσες, στα οικονομικά κέντρα, στους κύκλους των ειδήσεων, καθώς
και στα «Κοινωνικά Μέσα» (social media).Όμως ακόμη και ένα επίπολαιον βλέμμα δεικνύει ότι βεβαίως ο ιός δεν έχει εξαλείψει την γεωπολιτική. Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να είναι αντιμέτωπες στην Νότιο Σινική Θάλασσα. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζουν να διαπραγματεύονται τους όρους του διαβοήτου «Brexit». Επίσης οι πόλεμοι, οι εξεγέρσεις και η τρομοκρατία δεν έχουν σταματήσει ανά τον πλανήτη. Τα παγκόσμια ιδρύματα δεν κατάφεραν να αναλάβουν δεόντως τις εθνικές πρωτοβουλίες.
[Ο «Μαύρος Κύκνος» είναι μια θεωρία που επαρουσιάσθη από τον Αμερικανολιβανέζο, «Ρωμιό της Αντιοχείας» – Ρουμ Ορτοντόξ, οικονομολόγο, μαθηματικό και δοκιμιογράφο Νασίμ Νίκολας Τάλεμπ (Nassim Nicholas Taleb) στα βιβλία του : «Πλανηθείς από την τυχαιότητα» (2001) και «Ο Μαύρος Κύκνος» (2007). Ο «Μαύρος Κύκνος» εννοείται ως ένα ιδιαιτέρως ολιγοπίθανο και απρόβλεπτον γεγονός, λαμβάνον χώρα σε μιαν οποιανδήποτε σειρά πιθανών και συνηθισμένων γεγονότων, σε κάθε δραστηριότητα μιας κοινωνίας, γεγονός το οποίον ανατρέπει δραματικώς (επί τα χείρω ή επί τα βελτίω) την δομήν αυτής της κοινωνίας. Ο όρος προήλθεν από την ενδεικτικήν σπανιότητος λατινική φράση η οποία αναφέρεται από τον μεγάλον Ρωμαίο σατιρικό ποιητή Δέκιμο Ιούνιο Ιουβενάλιο (Γιουβενάλη) : «… ένα πτηνό σπάνιο στην γη, όμοιο με ένα μαύρο κύκνο» - «rara avis in terris nigroque simillima cygno», («Σάτιρες», VI ,«Οι τρόποι των Γυναικών»-165).
Βάσει των κριτηρίων του συγγραφέως:
Η εκδήλωση του γεγονότος αποτελεί για τον παρατηρητή μιαν έκπληξη. Αυτό όμως σημαίνει ότι για έναν άλλον παρατηρητή πιθανώς το συμβάν είναι προδιαγεγραμμένο. (Για παράδειγμα ένας κρεοπώλης βουτρόφος γνωρίζει ότι μετά από 1.000 ημέρες θα σφάξει ένα νεογέννητο βόδι. Για το ίδιο όμως το κρεοπαραγωγό τετράποδο η χιλιοστή ημέρα της ζωής του είναι ένας μοιραίος «μαύρος κύκνος», συνακόλουθος μίας ακόπου ζωής 999 ημερών).
Η εκδήλωση του γεγονότος έχει σημαντική επίδραση είτε αρνητική είτε θετική. Μετά το πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό του συμβάντος, σχεδόν πάντοτε υπάρχει εξήγηση εκ των υστέρων, η οποία όμως αδυνατεί να προσεγγίσει το τυχαίον του γεγονότος ή την παντελή αδυναμία προβλέψεώς του. Συνεπώς η κοινωνία εξακολουθεί να αγνοεί πλήρως την επικινδυνότητα και την επιπολαιότητα προβλέψεων του τύπου: «Τίποτε τόσον εξαιρετικώς αρνητικόν δεν πρόκειται να συμβεί», οπότε εθελοτυφλεί, παντελώς απροετοίμαστη για το επόμενο πλήγμα του «Μαύρου Κύκνου».]
Εάν κοιτάξουμε προς τα οπίσω στην Ιστορία, 102 έτη πριν από τώρα, ημπορούμε να ιδούμε μιαν άλλη πανδημία που έπληξε τον πλανήτη μας, διασχίζουσα τους ωκεανούς, προκαλούσα εκτεταμένες καραντίνες και τεράστιες οικονομικές συσπάσεις. Η πανδημία της γρίπης του 1918, γνωστής και ως «ισπανικής γρίπης», είχεν ως αποτέλεσμα τον θάνατον 100 εκατομμυρίων ανθρώπων (όπως καταγράφει ο Γάλλος ιστορικός μελτητής της περιόδου Robert Chaussois). Κακώς απεκλήθη ισπανική, διότι είχεν προέλευση το Κάνσας των ΗΠΑ, από τις οποίες και μετεφέρθη με τα αμερικανικά στρατεύματα στην Ευρώπη.
Στην Ισπανία όμως, που ήταν ουδετέρα χώρα και δεν είχε λογοκρισία υπήρξαν επανειλημμένα δημοσιεύματα στον τύπο περί της νόσου, ενώ για να μην ταραχθούν οι συμμαχικές σχέσεις απεσιωπήθη το περί Αμερικανών πρωτο-φορέων. Η νόσος (παράγωγον του γνωστού μας ιού Η1Ν1), εξέσπασεν στους τελευταίους μήνες του Α' Μεγάλου Πολέμου και εξηπλώθη ταχέως στο «Δυτικό Μέτωπο», μέσω της κινήσεως στρατιωτικών δυνάμεων, εντός και εκτός του θεάτρου επιχειρήσεων. Ο αντίκτυπος της πανδημίας ηύξησε τον ανθρώπινον – έμψυχο και οικονομικόν – υλικό φόρτο της παγκοσμίου συγκρούσεως, αλλά διόλου δεν επέδρασεν ώστε να εμποδίσει την ευρυτέρα τάση εδραιώσεως του Εθνικού Κράτους ως κεντρικού στοιχείου του διεθνούς συστήματος.
Παρά τις προσπάθειες δημιουργίας μιας υπερεθνικής «Κοινωνίας των Εθνών» για την επίβλεψη, υποστήριξη και επιβολήν ενός ενιαίου «διασυνδεδεμένου» κόσμου, οι Ευρωπαίοι διεμόρφωσαν μια λύση για την ειρήνη (με την ανεκδιήγητο «Συνθήκη των Βερσαλλιών», που έθεσε το πλαίσιον για τον επόμενο Μεγάλο Πόλεμο) και οι Αμερικανοί εζήτησαν «παρηγορία» και απομόνωση στην προστατευομένη ήπειρό τους.
Η ασθένεια του κορονοϊού 2019 και η παγκόσμιος ανταπόκριση σε αυτήν δεν θα σαρώσει ούτε θα ανατρέψει το κρατούν παγκόσμιον σύστημα, αλλά θα επιταχύνει κάποιους από του ισχύοντες λειτουργικούς σταθεροτύπους, θα διαταράξει άλλους και τελικώς θα αποκαλύψει τις βαθύτερες γεωπολιτικές πιέσεις και τα ισχυρά δομικά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν το παγκόσμιον σύστημα.
Η πανδημία της ασθενείας του κορονοϊού 2019, τουλάχιστον συμφώνως προς τις τρέχουσες εκτιμήσεις, πιθανόν να αποδειχθεί ολιγότερον θανατηφόρος από την γρίπη του 1918, αλλά έχει ήδη αποδειχθεί πολύ περισσότερον «αποδιοργανωτική», κοινωνικώς διαρρηκτική. Η γρίπη του 1918 παρέτεινεν μόνον μιαν οικονομική κρίση προκληθείσα από τέσσαρα συνεχή έτη γενικευμένου πολέμου, ενώ οι συνδέσεις των πληθυσμών σε ολόκληρον τον κόσμο ήσαν σαφώς περιορισμένες εκείνην την περίοδο συγκριτικώς με τώρα. Αντιθέτως, η ασθένεια του κορονοϊού 2019, ενεφανίσθη σε έναν κόσμο καθολικής αλληλοσυνδέσεως, σε μιαν κλίμακα αδιανόητη ίσως πριν από έναν αιώνα.
Αυτό μάλιστα συνέβη εν μέσω εμπορικών εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Λαίκής Δημοκρατίας της Κίνας, εντάσεων οι οποίες εδοκιμάζαν τα όρια της ακραίας παγκοσμιοποιήσεως, θέτουσες και πάλιν ερωτήματα σχετικώς με το μέλλον της ισχύος και της κυριαρχίας σε ολόκληρον τον κόσμο. Το πρόβλημα ενέκυψεν ενώ η Ευρώπη εξηκολούθει να αντιμετωπίζει το κοινωνικό και πολιτικόν αδιέξοδον της κρίσεως του χρέους της, το Brexit και την άνοδο πολιτικών κινήσεων ποκίλων μορφών «Δεξιάς». Επήλθεν ως ένας ιδιάζων, ισχυρός παγκόσμιος ανταγωνισμός επί της τεχνολογίας, ιδιαιτέρως δε για τα συστήματα πληροφορικής, έφτασε στο πλέον υψικόρυφο σημείον του, απειλών και την παγκόσμιο συνδετιμότητα.
Είναι επιεικώς εθελότυφλος ή ξενόδουλος αμερικανόπληκτος εάν κάποιος νομίζει πως στις … «μεγαλόψυχες και ανθρωπιστικές», χαλύβδινες Η.Π.Α. οι συνθήκες είναι καλές. Το ιδιότυπο πλουτοκρατικό Σύστημα Υγείας τους, «πολλών ταχυτήτων», ευρίσκεται σε όντως αθλία κατάσταση, ενώ το συγκεκαλυμμένο χρηματιστηριακό «κραχ» ευρίσκεται υφέρπον σε πλήρη εξέλιξη. Και ναι μεν στο «αστραφτερό» Σύστημα Υγείας των «διαστημικών» νοσοκομείων και των ανασφαλιστων - απόρων μαζών είναι καταφανείς οι αδυναμίες λόγω των χιλιάδων νεκρών, ενώ στο δεύτερο έχει εξαλλαγή σε καρκινωματώδη φαγέδαινα η αδυναμία επιλύσεως των βασικών αιτιών της χρηματοπιστωτικής κρίσεως του 2008. Υφίστανται τεράστιες εισοδηματικές ανισότητες, ακριβώς όπως υπήρχαν στην μεσοπολεμικήν εποχή της «Μεγάλης Υφέσεως», (που απέρρευσεν από το Κραχ του 1929) καθώς επίσης και πελώρια συσσωρευμένα υπέρογκα χρέη της μεσαίας τάξεως και του δημοσίου.
Η μεταφορά του πλούτου στην κατεύθυνση «κάτωθεν άνω», (από τα κατώτερα οικονομικά στρώματα προς τα ανώτερα, με δυσθεώρητη βεβαίως κορυφή, τους Πλουτοκράτες Επικυριάρχους), μέσω της πολιτικής της κλιμακωθείσης «ποσοτικής χαλαρώσεως» από την διαβόητο… ιδιωτική «Τράπεζα Ομοσπονδιακού Αποθεματικού» - FRB (Federal Reserve Bank), την εκδότρια του αμερικανικού δολλαρίου, επενήργησεν δραματικώς στην κοινωνία : Όπως επιδρά σε έναν αδιάγνωστον, ετοιμοθάνατο δυσπνοϊκόν ασθενή η χορήγηση οξυγόνου και «διασωλήνωσή» του, οπότε διατηρείται μεν εν ζωή, αλλά με κλιμακηδόν επιδεινουμένη υγεία.
Κατά τα φαινόμενα τα έως τούδε ληφθέντα μέτρα συνθηκών πανικού της FRB, ουδόλως επέδρασαν: Oι αιτήσεις επιδομάτων ανεργίας λόγω απολύσεων (εξ’ αιτίας της εξελισσομένης πανδημίας), έφθασαν τα 6 εκατομμύρια την εβδομάδα, επίπεδον όπως στην δεκαετίαν του 1930. Το ομοσπονδιακό - αποκεντρωμένο σύστημα διακυβερνήσεως της πλανητικής μονοδυνάμεως, με το υπερκοστοβόρο σύστημα ιατροϋγειονομικής περιθάλψεως, και τα δεκάδες εκατομμύρια ανασφαλίστων, με έναν αμέτρητον αριθμό φυλακισμένων σκληρών εγκληματιών, καθώς και με εκατοντάδες χιλιάδες…..αστέγους, τάχιστα η εξάπλωση του φονικού κορονοϊού ημπορεί να καταστεί πράγματι ανεξέλεγκτος - με ολοσχερώς καταστροφικά αποτελέσματα για την αλαζόνα φοβική κοσμοκράτειρα … «γή των γενναίων», άρα και για την νυν «δεσμία» αυτής παγκόσμιον ειρήνη.
Όσον αφορά στην Ευρώπη, φαίνεται πως θα πληρώσει την πανδημία ακριβότερον από όλες τις άλλες χώρες - μεταξύ άλλων επειδή δεν επέλυσε ποτέ την ευρωπαϊκή κρίση χρέους που προεκάλεσε η μερκελική Γερμανία το 2010 (ατυχώς μέσω της Ελλάδος), με αποτέλεσμα να παραμένουν υπερχρεωμένες πολλές χώρες. Απεκάλυψεν δε και πάλιν τις τρομακτικές της αδυναμίες, με τον άξονα Γερμανίας-Ολλανδίας-Αυστρίας-Φινλανδίας να αντικαθιστά τον γαλλογερμανικόν άξονα «ανεξαρτητοποιήσεως», καθώς επίσης με την αθλία γερμανική αντιμετώπιση τόσον της Ιταλίας, όσον και της Ισπανίας - χώρες τις οποίες πιθανότατα φιλοδοξεί η Γερμανία να μετατρέψει στα επόμενα προτεκτοράτα της (όπως βεβαίως και την Πατρίδα μας), με την χρησιμοποίηση του ΕSΜ.
Ο μεγάλος χαμένος φαίνεται πως θα είναι η στρατιωτικώς όντως ισχυρά και «πυρηνική ευρωπαϊκή δύναμη» Γαλλία, η οποία αφ’ ενός μεν είναι λίαν εκτεθειμένη σε εκτενείς πιστώσεις στην Ιταλία, αφ’ ετέρου αδυνατεί να ανταγωνισθεί οικονομικώς την Γερμανία - η οποία δεν της έδωσε καν ουσιώδη λόγο στην πρόσφατο συνάντηση κορυφής γύρω από το το Ευρωομόλογο. Ειδικώς η άρνηση του Ευρω-Ομολόγου από την Γερμανία απειλεί πράγματι να διαλύσει οριστικώς την νομισματικήν ένωση, καθώς δίχως μία χρηματοδότηση τέτοιου τύπου η θρηνώσα Ιταλία δεν πρόκειται να κατορθώσει να αντιμετωπίσει την πανδημία στην προσήκουσα έκταση (ανάλογον εκείνης με την οποίαν επλήγη) - πόσον μάλλον εν συνδυασμώ με όλα τα λοιπά οικονομικά της προβλήματα, όντα σχεδόν εκτός ελέγχου ήδη προ της επελεύσεως του ανθρωποκτόνου ιού.
Εν προκειμένω η Ιταλία είναι πολύ μεγάλη χώρα ώστε εξ αιτίας της να μην επηρεαστεί η Ευρωζώνη, αλλά επίσης πολύ μεγάλη και για να διασωθεί - ενώ μάλλον δεν πρόκειται να πέσει στην παγίδα του ΕSΜ και των μνημονίων, έχουσα την εμπειρία της μνημειώδους καταστροφής που προεκλήθη στην Πατρίδα μας.
Καθώς εξετάζουμε την πανδημία της ασθενείας του κορονοϊού 2019 με σκοπόν την πρώιμο στρατηγική εκτίμηση της καταστάσεως σε βάθος πενταετίας, οφείλουμε να συζητήσουμε πολλά ερωτήματα. Αν και ο ακόλουθος κατάλογος δεν είναι επαρκώς λεπτομερής, οι πέντε παρατιθέμενες ευρύτερες τάσεις υπογραμμίζουν τις περιοχές όπου η κρίση της ασθενείας του κορονοϊού 2019 διασταυρώνται με τα υφιστάμενα παγκόσμια στρατηγικά πρότυπα.
Ενσυνειδήτως επαναλαμβάνουμε εμφατικώς: Όπως και με προηγούμενες παγκόσμιες και εθνικές κρίσεις, η νυν πανδημία και η συνακόλουθος παγκόσμιος αντίδραση δεν θα ανατρέψουν το κρατούν παγκόσμιον σύστημα, αλλά θα επιταχύνουν κάποια σχέδια, θα διαταράξουν κάποια άλλα, θα επιταχύνουν κάποιους από τους ισχύοντες λειτουργικούς σταθεροτύπους, θα διαταράξει άλλους και τελικώς θα αποκαλύψει τις βαθύτερες γεωπολιτικές πιέσεις και τα ισχυρά δομικά χαρακτηριστικά που το διαμορφώνουν.
«Kερδίζει» η Κίνα τον ακήρυκτον ιδιότυπο πόλεμο της «ασθενείας του κορονοϊού 2019» / COVID-19;
Εξ αρχής, υπήρξεν κοινό τόπος το ερώτημα κατά πόσον η κρίση της
πανδημίας θα ενίσχυε ή θα αποσταθεροποιούσε την κυριαρχία του
κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας και ειδικότερον ποίαν
επίπτωση θα είχε στην εξουσία του Κινέζου Προέδρου και Γενικού
Γραμματέως του κόμματος Σι-Τζινπίνγκ. Η πρόδηλος επίπτωση της ερωτήσεως
ήταν ακόμη μεγαλυτέρα : Η κρίση της πανδημίας θα επιταχύνει ή θα
επιβραδύνει την «άνοδο» της Κίνας και θα ηδυνάμεθα να ιδούμε την Κίνα να
κερδίζει ή να χάνει την ισχύ της εν σχέσει προς τις Ηνωμένες Πολιτείες;Η ηγεσία της Κίνας ήταν ήδη καταπεπονημένη από την εργώδη προσπάθειά της να αναδιαμορφώσει την κινεζική οικονομία: Με διαμαρτυρίες στο Χονγκ Κονγκ, με αναζωπυρωμένο συναίσθημα κατά της Κίνας στην Ταϊβάν, καθώς και από συστημική οικονομική, πολιτική και στρατιωτική πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη και προ της εμφανίσεως του ιού. Επιπλέον, η εδραίωση της εξουσίας υπό τον Πρόεδρο Σι για την διευκόλυνση της οικονομικής αναδιαρθρώσεως και η στροφή του καθεστώτος προς τον εθνικισμό για να κρατήσει συμπαγές το κράτος, ημπορεί μεν να έχει εξουσιοδοτήσει πολυτρόπως τον Κινέζο Πρόεδρο, αλλ΄ επίσης συνεκέντρωσε την ευθύνη για τις διάφορες αποτυχίες.
Η Κίνα εσημείωσεν προφανή μεγάλην επιβράδυνση ή συρρίκνωση της οικονομίας της κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020 και εξέρχεται από την σοβαροτέρα φάση της κρίσεως καθώς ο υπόλοιπος κόσμος εισέρχεται σε αυτήν - αλλά αυτός θα μειώσει την ζήτηση για τα κινεζικά προϊόντα. Η Κίνα θα αντιμετωπίσει οξέα οικονομικά προβλήματα, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους, εάν όχι και πέραν αυτού.
Παρακολουθούμε ήδη τα σημεία της δυσκολίας στον τομέα της σκιώδους δανειοδοσίας της Κίνας, καθώς και το βάθος του πλήγματος στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις της, οι οποίες απασχολούν μεν τον περισσότερον πληθυσμό αλλά έχουν πλέον περιορισμένη πρόσβαση στην χρηματοδότηση από ότι οι κρατικές επιχειρήσεις.
Έχουν προκύψει αρκετές «ανεκδοτολογικές» ενδείξεις κοινωνικής δυσαρεσκείας με ορισμένα από τα μέτρα αντιδράσεως κατά΄ της πανδημίας, συμπεριλαμβανομένων των αναφορών προκλήσεων στο εσωτερικόν του Κόμματος. Ωστόσον, είναι πολύ ενωρίς για να διαπιστωθεί εάν πρόκειται μόνον για «στιγμιαίες κραυγές» συμπτωμάτων βαθυτέρας δυσαρεσκείας ή αντανακλούν εξωτερικές οντότητες που αποπειρώνται να εκμεταλλευθούν μια δυνητικώς αδύναμο στιγμή στην Κίνα.
Ένα άλλο μείζον σημαντικό ερώτημα για τους επομένους μήνες θα είναι ο ρυθμός και η κλίμαξ της αναζωογόνησεως στην πρωτοβουλία «Belt and Road» της Κίνας.
Εάν η Κίνα διαπιστώσει την ανάγκη να επικεντρωθεί στην εσωτερική κατανάλωση και στην οικονομική δραστηριότητα, ημπορεί να περιορίσει περαιτέρω αυτά τα εξωτερικά έργα. Ακόμη και πριν από την COVID, το Πεκίνο επανεξήταζε την αξίαν έναντι του κόστους πολλών εκ των έργων της BRI. Ενώ η Κίνα ημπορεί να επωφεληθεί από τα βραχυπρόθεσμα οφέλη της λεγόμενης «μαλακής» ισχύος, καθώς στέλλει ιατρούς και ιατρικά εφόδια σε άλλες χώρες, εάν εξομαλύνει τις δαπάνες εξωτερικών υποδομών στα επόμενα χρόνια, θα χάσει την πρωτοβουλία στην προσπάθειά της να διαμορφώσει την δυναμική πολιτικής και ασφαλείας των γειτόνων και των εταίρων της.
Πώς θα επηρεάσει τον ανταγωνισμό της τεχνολογίας και την υποδομή πληροφοριών η COVID-19;
Οι προσπάθειες των Η.Π.Α. να περιορίσουν την ανάπτυξη της τεχνολογίας
Huawei στις παγκόσμιες εξελίξεις των υποδομών 5G έχουν επιδεινώσει τις
σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου, αλλά και μεταξύ των Ηνωμένων
Πολιτειών και των συμμάχων και εταίρων τους.Τώρα, η κρίση της COVID-19 και τα συνακόλουθα μέτρα απομονώσεως έχουν επιδείξει την συστηματική αδυναμία της επικοινωνιακής υποδομής σε πολλές χώρες και κοινότητες, ενισχύοντα εκθετικώς τον κρίσιμο χαρακτήρα αυτών των υποδομών. Η κρίση έχει επίσης καταδείξει την ευπάθεια των συστημάτων πληροφοριών στην παραπληροφόρηση και στην αλλοδαπή χειραγώγηση.
Επίσης έχει εγείρει πολλές ανησυχίες σχετικώς με την ιδιωτική ζωή των ανθρώπων εν σχέσει με την ηυξημένη κυβερνητική χρήση της τεχνολογίας για την παρακολούθηση και τη διαχείριση της εξαπλώσεως της COVID-19. Γεννώνται εκ νέου ερωτήματα κυβερνητικής εποπτείας - επιτηρήσεως - παρακολουθήσεως στις προσωπικές πληροφορίες και στην ιδιωτική ζωή.
Η κυβέρνηση προσεγγίζει εν πολλοίς ανεμπόδιστη τα οικονομικά των επιχειρήσεων. Επίσης η σχέση μεταξύ τοπικών, ομοσπονδιακών και ακόμη πανεθνικών κυβερνήσεων και συγκροτημάτων διακυβερνήσεως έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, αντικατοπτρίζεται δε σαφώς σε ποικίλες μεταβολές στην πολιτική, σε συζητήσεις για την κυριαρχία, ενώ μεταφράζεται επι πλέον σε πολιτική και κοινωνική αναστάτωση.
Εν μέρει στην αντανάκλαση των επιπτώσεων της παγκοσμιοποιησεως, εν μέρει στην αντανάκλαση της φυσικής κοινωνικής αλλαγής και της αλλαγής των γενεών, όπως και εν μέρει σε σχέση με τις διαφοροποιήσεις των δημογραφικών χαρακτηριστικών, οι συζητήσεις αυτές θα αναζωογονηθούν και θα επιταθούν από την COVID-19.
Αυτές οι ανταγωνιστικές ανησυχίες θα εντείνουν τις συζητήσεις σχετικά με την ασφάλεια των προσωπικών πληροφοριών από το κράτος και την εθνική κυριαρχία στον κυβερνοχώρο. Αναμένουμε αυξημένη προσοχή στην χρηματοδότηση και διαχείριση της υποδομής των τηλεπικοινωνιών και των τεχνολογιών της πληροφορίας, επιζητούντες περισσοτέρα εθνική χρηματοδότηση - και έλεγχο – επί των δικτύων. Αντί να ενισχύσει την αίσθηση της «ενότητας» σε ολόκληρον τον κόσμον, ο ιός ημπορεί να επιταχύνει τις κινήσεις προς τον μεγαλύτερο κατακερματισμό του μεταψυχροπολεμικού κόσμου.
Ποίον είναι το μέλλον των πολυεθνικών οργανισμών;
Το μεγαλύτερον μέρος της αντιδράσεως κατά της κρίσεως της COVID-19
είναι εθνικής φύσεως και δεν οδηγείται από πολυεθνικούς οργανισμούς.
Πολλά παγκόσμια διεθνή ιδρύματα ενεφανίσθησαν στο τέλος του Β' Μεγάλου
Πολέμου ή στον Ψυχρό Πόλεμο, σε καιρούς πολύ διαφορετικούς από το παρόν.Αυτοί οι διεθνείς θεσμοί δεν ετήρησαν τον απαιτούμενον ρυθμό προσαρμογής σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο «μεταψυχροπολεμικό» κόσμο, οπότε τα Ηνωμένα Έθνη, το ΔΝΤ, ο ΠΟΕ και άλλοι διεθνείς οργανισμοί αντεμετώπιζαν προκλήσεις σκοπού και εξουσίας ακόμη και προ της πανδημίας της COVID-19. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν από καιρού διαπιστώσει ότι πολλά από αυτά τα θεσμικά όργανα είναι πλέον περιοριστικά ή αναποτελεσματικά για τους σκοπούς τους, ενώ η Κίνα έχει αρχίσει να αλλάζει την κατεύθυνσή τους για να εναρμονίζονται καλύτερον στο παγκόσμιον όραμά της.
Εάν θεωρήσουμε ότι αυτά τα θεσμικά όργανα απέτυχαν στην τρέχουσα κρίση μετά μικρά μόνον παρέμβασή τους στην παγκόσμιο χρηματοπιστωτική κρίση πριν από μια δεκαετία, δεν ήσαν σε θέση να εξαλείψουν τις συγκρούσεις στην Μέση Ανατολή και στην Νότιο Ασία ή να διαχειρισθούν την μετανάστευση των συγκρούσεων ή τις ανησυχίες για την παγκόσμιο κλιματική αλλαγή, η COVID -19 ημπορεί να ενδυναμώσει την συζήτηση για την αναμόρφωση της παγκοσμίου διακυβερνήσεως. Αν όχι, ημπορεί απλώς να αναγκάσει τα έθνη να παρακάμψουν πολλά από αυτά τα συστήματα κατά την επιδίωξη των ιδικών τους συμφερόντων.
Θα παραμείνει η κωλυσιεργούσα διακοπή των «αλύσεων εφοδιασμού»;
Η πανδημία της COVID-19 είναι μόνον το τελευταίο σοκ για τις
παγκοσμιοποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού, ελκύουσες την προσοχή στους
κινδύνους για τη συνέχιση της επιχειρηματικότητος και του εμπορίου, αλλά
και κατά καιρούς για την εθνική ασφάλεια.Ακόμη και προ της πανδημίας COVID-19, οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού αντιμετώπιζαν προκλήσεις από τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και από τον αυξανόμενον οικονομικό εθνικισμό σε ολόκληρον τον κόσμο.
Ενώ ο κόσμος δεν έχει αποκοπεί από την βαρυτική έλξη της παραγωγής και της καταναλωτικής αγοράς της Κίνας, οι εμπορικές εντάσεις και το αυξανόμενο εργατικό κόστος στην Κίνα είχαν προκαλέσει κάποιο μέρος της «μεταποιήσεως» να αρχίσει να μετακινείται στο Βιετνάμ και αλλού στην Νοτιοανατολική Ασία.
Εν τω μεταξύ, η προετοιμασία για το Brexit και οι επανεκτιμήσεις των αλύσων εφοδιασμού, καθώς οι ΗΠΑ ανεθεώρησαν την NAFTA και άλλες εμπορικές συμφωνίες και ρυθμίσεις αλλού, εβάρυναν επίσης στις αποφάσεις που αφορούν στις αλυσίδες εφοδιασμού.
Αφ΄εαυτού ο ιός θα θεωρηθεί ως βραχυπρόθεσμος διάρρηξη και διακοπή της παγκοσμίου οικονομικής δραστηριότητος.
Ορισμένες εταιρείες κατάφεραν να μετατοπίσουν ταχύτατα τις προμήθειές τους εκτός της Κίνας κατά τις πρώτες ημέρες της καραντίνας της Κίνας, ενώ άλλες ανεκατασκεύασαν τα εργοστάσιά τους ή εβασίσθησαν σε αποθεματικά πλεονάσματα.
Όμως, επί αρκετά πρόσφατα έτη, υπήρξεν μια απομάκρυνση από την «πάλαι» έντιμο πρακτική εγκαίρου παραδόσεως, ενώ πολιτικά ή άλλα σοκ, συμπεριλαμβανομένων του ανεπισήμου μποϊκοτάζ της Νοτίου Κορέας στην Κίνα σχετικώς με την ανάπτυξη - επέκταση του βαλλιστικού συστήματος Terminal High Altitude Area Defense - THAAD, αλλά και της πυρηνικής καταστροφής στην Φουκουσίμα, εξηνάγκασαν τις εταιρείες να εξασφαλίζουν ευελιξία στις αλύσους ανεφοδιασμού τους ή να προσπαθούν τις στηρίζουν επιχωρίως ή σε εγγύς χώρες, ώστε να απομονούνται καλύτερον από τις οιεσδήποτε μελλοντικές παγκόσμιες διαταραχές.
Ποιές ευρύτερες παγκόσμιες οικονομικές διαταραχές θα εμφανιστούν δυνητικώς;
Οι χώρες που εξαρτώνται από τα βασικά προϊόντα και εμπορευματικά
αγαθά σε ολόκληρη την υφήλιο, θα αντιμετωπίσουν μακροπρόθεσμες
επιπτώσεις μετά από αρκετούς μήνες διακοπής της καταναλώσεως και σε
ορισμένες περιπτώσεις τα προβλήματα αυτά πιθανόν να παραμείνουν πολύ
πέραν από το άμεσο μέλλον.Στην Μέση Ανατολή και στην Βόρειο Αφρική, όπου η επέκταση της παραγωγής ενεργείας από τις ΗΠΑ και η ορμή για ανανεώσιμες πηγές ενεργείας επηρέασαν ήδη τα πρότυπα προσφοράς και ζητήσεως, η πρόσθετη πτώση της καταναλώσεως που σχετίζεται με την COVID-19 θα έχει σημαντικόν αντίκτυπο στην εθνική χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (και άλλοι) αντεμετώπιζαν ήδη «αντιξόους και αντιμετώπους ανέμους» στις οικονομικές και μεταρρυθμιστικές τους προσπάθειες ήδη προ της COVID-19, ενώ θα εξακολουθήσουν να χρειάζονται ικανήν αντιμετώπιση των αυξανομένων πληθυσμών των νεαρών πληθυσμών με υψηλές προσδοκίες κυβερνητικών υπηρεσιών, όλα τούτα εν μέσω της εξελισσομένης πτώσεως των εσόδων.
Πόσο μάλλον όταν η Σαουδαραβία κινδυνεύει επίσης και ελέω της πτώσεως των εσόδων της, καθώς αφ’ ενός χρειάζεται μεν υψηλότερες τιμές πετρελαίου για την κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού της, λόγω τεραστίων δαπανών της στον πόλεμο της Υεμένης, όμως αφ’ ετέρου χρειάζεται και αύξηση των ενεργειακών εξαγωγών της, καθώς οι κινεζικές εισαγωγές έχουν ήδη μειωθεί περί το 30%. [Εν προκειμένω μόνον η αρκούντως κραταιά πουτινική Ρωσία ημπορεί να ανταπεξέλθει στον πετρελαϊκόν ανταγωνισμό (με τιμές τάξεως των €36.59 ανά βαρέλι), οπότε ευλόγως ευρίσκεται σε πλεονεκτική θέση. Προφανώς όμως μία ενδεχομένη κατάρρευση των κρατών της περιοχής του Περσικού Κόλπου θα προεκάλει μία μεταδοτική ανισορροπία οδηγούσα σε ένα πιθανό παγκόσμιον χάος].
Εάν καταργηθούν οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, τα κρατικά αποθεματικά θα μετατοπισθούν για να δώσουν προτεραιότητα στις κοινωνικές δαπάνες, λόγω της οικονομικής διαφοροποιήσεως ή της ανάπτυξεως υποδομών και εξερχόμενων επενδύσεων.
Οι μερικώς ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις ημπορεί επίσης να αποδειχθούν κοινωνικώς αποσταθεροποιητικές, ακόμη και εάν ληφθούν υπ΄ όψη οι κοινωνικές δαπάνες.
Ενώ ορισμένες χώρες θα ημπορούσαν να περιμένουν να στραφούν στην Κίνα σε μιαν εποχή όπως αυτή, παρά το κόστος για την εθνική κυριαρχία ή τουλάχιστον για την πολιτική τους ευελιξία, η Κίνα, όπως προανεφέρθη, ίσως χρειασθεί να δώσει προτεραιότητα στις ιδικές της εσωτερικές δαπάνες.
Η πανδημία επιταχύνει τις γεωπολιτικές αλλαγές: Στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν (που συνθλίβεται επί μακρόν από τις αμερικανικές κυρώσεις), η πτώση των πετρελαϊκών τιμών και η ανεξέλεγκτη εξάπλωση του ιού, θα ηδύναντο να αποσταθεροποιήσουν το επαναστατικόν καθεστώς - με βαρύτατες συνέπειες στην μείζονα περιοχή.
Η ιρανική συμπεριφορά μετά από ένα σοβαρό αρχικό πλήγμα από την νόσο θα διαδραματίσει επίσης κρίσιμον ρόλο στον περιφερειακόν ανταγωνισμό και στις περιφερειακές σχέσεις: Οι πολιτικές αναταραχές στο Ιράν ενδέχεται να είναι εξ ίσου αποσταθεροποιητικές σε περιφερειακόν επίπεδο, όπως και η εδραίωση του ιρανικού κυβερνητικού ελέγχου του Ιράν θα δράσει βλαπτικώς και αποσταθεροποιητικώς κατά των εμφανών και αφανών αντιπάλων του.
Στην Ανατολικήν Ασία πάντως τα πράγματα ήσαν όντως πολύ καλύτερα, ενώ και η πρόοδος των χωρών της θα συνεχισθεί, μεταξύ άλλων επειδή αντεμετώπισαν επιτυχώς την πανδημία η Ταϊβάν, η Νότιος Κορέα και η Σιγκαπούρη, ήτοι χώρες με ισχυρόν δημόσιο τομέα και σταθερές σπουδαίες πολιτιστικές παραδόσεις.
Ένα τελευταίο «οδηγό στοιχείο» για να παρακολουθήσουμε την επομένη πενταετία εν σχέσει με τις παρατεταμένες επιπτώσεις της πανδημίας της «ασθενείας του κορονοϊού 2019» είναι οι χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλον βαθμό από την «εξωτερική υποστήριξη». Δηλαδή οι χώρες εκείνες οι οποίες εν πολλοίς «συμπιέζονται» μεταξύ των μεγαλυτέρων δυνάμεων ή των δυνάμεων παγκοσμίου κλίμακος.
Οι νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού, οι οποίες προεκάλεσαν τον αυξανόμενο ανταγωνισμό μεταξύ της Κίνας αφ’ ενός και των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αυστραλίας αφ’ ετέρου, τώρα αντιμετωπίζουν σημαντικούς οικονομικούς περιορισμούς στην αντιμετώπιση της πανδημίας, από την κατάρρευση του τουρισμού έως την μείωση των εμπορικών φορτίων και των προμηθειών.
Χώρες όπως η Λευκορωσία, η οποία προσεπάθησε να εξισορροπήσει το ρωσικό, το ευρωπαϊκό και το αυξανόμενο κινεζικό ενδιαφέρον ή η Μογγολία, η οποία επαρουσίασε σημαντική πτώση στις εξαγωγές άνθρακος στην Κίνα κατά το πρώτο τρίμηνον του τρέχοντος έτους, ενδέχεται να ευρεθούν με πολύ ολιγότερες επιλογές ώστε να διατηρήσουν την ανεξαρτησία των δράσεών τους.
Μάλλον οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις είναι πλέον ή δεδομένες στην γειτονική μας μείζονα περιοχή, ενώ εκτιμάται πως όσες δυσκολίες και αν αντιμετωπίζουν οι Η.Π.Α., (η και ενδεχομένως ακριβώς λόγω αυτών των δυσκολιών), δεν θα μείνουν άπρακτες, χρησιμοποιούσες εν τέλει όλα τους τα όπλα, ιδίως τα στρατιωτικά, όταν πλέον δεν θα διαθέτουν πλέον άλλην επιλογή.
Η αναμενομένη ύφεση και η συμπαγής και ανθεκτική οικονομική κρίση την οποίαν θα προκαλέσει αυτή, ενδεχομένως μεγέθους όσον ομού συνδυασμένες και οι δύο προηγούμενες κρίσεις (εκείνη του 2001 με την κατάρρευση των διδύμων πύργων καί εκείνη του 2008 με την αντίστοιχον κατάρρευση των τραπεζών), ευρίσκεται ακόμη στην αφετηρία της - οπότε είναι λίαν ενωρίς για αξιόπιστες προβλέψεις.
Ασφαλώς η Υγεία του Έθνους, η Επιβίωση του Γένους των Ελλήνων είναι υπεράνω όλων. Όμως αυτή δεν εξαρτάται μόνον από την πανδημία, αλλά επίσης, μεσομακροπροθέσμως και από την εθνική μας οικονομία, καθώς ο εσφαλμένος χειρισμός μίας υγειονομικής κρίσεως ημπορεί να οδηγήσει το Κράτος στο χάος, με ακόμη περισσότερα θύματα.
Συνεπώς, όταν η κυβέρνηση μίας χώρας υπερχρεωμένης και με υποθηκευμένο εξ ολοκλήρου τον εθνικό της πλούτο (όπως και τους πολίτες της), σχεδιάζει βλακωδώς και θρασέως να δαπανήσει όλα της τα αποθέματα, που απεκτήθησαν με επίμοχθα δανεικά, να τα δαπανήσει…. καταναλωτικώς και μάλιστα δίχως καμία σκέψη για νέα έσοδα, με αδιαφορία για το μέλλον, τότε προφανώς διαπράττει ένα μεγάλο έγκλημα εις βάρος της νεολαίας της.
Όταν μάλιστα εξαγγέλλει αμετροεπώς νέα μέτρα και κατόπιν προγραμματίζει την έξοδο της στις αγορές για δανειοληψία, είναι απλώς και επιεικώς... ανεύθυνη και φαιδρά!
Αθανάσιος Κωνσταντίνου
ΠΗΓΗ
