Φεσώνει το Δημόσιο κοστολογώντας 1,1 εκατομμύριο ευρώ κάθε επεισόδιο από τα... στρουμφάκια!!!
Άρθρο από το περιοδικό "Hot Doc" που κυκλοφορείΣτις 31 Δεκεμβρίου του 2012, το κανάλι MEGA, δηλαδή η επιχείρηση ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ των μεγαλοεκδοτών, χρωστούσε σε οκτώ ελληνικές τράπεζες 125 εκατομμύρια ευρώ. Οι έξι από αυτές τις τράπεζες, το 2012, σε εποχή κρίσης δηλαδή και στενής τραπεζικής πολιτικής, χορήγησαν στο «μεγάλο» κανάλι κοινοπρακτικό δάνειο 98 εκατομμυρίων ευρώ. Τα 88 από αυτά τα εκατομμύρια χρησιμοποιήθηκαν για αναδιάρθρωση των υπαρχόντων δανείων και τα 10 εκατομμύρια για να λειτουργήσει το κανάλι. Η σικ φράση «αναδιάρθρωση δανείων» περιγράφει την απόφαση των τραπεζών να δώσουν δάνειο για να αποπληρωθούν τα προηγούμενα και να ξεκινήσει ένας νέος κύκλος δανείων, όπου η επιχείρηση ξεκινά από μηδενική βάση ενώ νομικά διατηρεί την εικόνα του πελάτη που αποπληρώνει τα δάνεια.
Όλη αυτή η διαδικασία είναι πρακτικά η απόφαση των τραπεζών να κρατήσουν στον αναπνευστήρα μια επιχείρηση, που από το 2004 δανείζεται συνεχώς και από το 2009 έχει δείξει πως πεθαίνει. Όχι μόνο τη δανείζουν, αλλά την πληρώνουν και με διαφήμιση. Το 2013, ο οικονομικός εισαγγελέας ζήτησε από την Τράπεζα της Ελλάδος να παραδώσει πόρισμα, που αφορά το δανεισμό του MEGA. Το πόρισμα παραδόθηκε και είναι αποκαλυπτικό, αν και φροντίζει να μην μπαίνει στην ουσία του θέματος. Στα μάτια ενός εισαγγελέα, οι περιγραφές του δανεισμού μπορεί να φαντάζουν σαν μια σειρά από νόμιμες ενέργειες, αλλά τα πραγματικά γεγονότα περιγράφουν μια σκανδαλώδη διαδικασία, που χαρακτηρίζεται με μια λέξη που δεν έχει πάντα νομικές επιπτώσεις: Διαπλοκή.
Το Mega Channel, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που περιλαμβάνει το απόρρητο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος που κατατέθηκε στον οικονομικό εισαγγελέα, στο απόγειο της οικονομικής κρίσης δανειοδοτείται με 98 εκατομμύρια ευρώ. Είναι η εποχή που υγιείς παραγωγικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από τις τράπεζες για να αντέξουν στην οικονομική πίεση. Το MEGA, παρότι μη παραγωγική επιχείρηση, με προβλήματα ρευστότητας, ζημιές και χωρίς καμιά εγγύηση για επανάκαμψη, παίρνει MEGA δάνειο. Το πόρισμα γράφει συγκεκριμένα, αποτιμώντας την εικόνα του MEGA την εποχή του δανείου: «Συνολικά εικόνα της εταιρείας κατά την περίοδο 2009-2012 παρουσίασε σημαντική επιδείνωση επηρεαζόμενη από την αρνητική οικονομική συγκυρία και τη συνεχιζόμενη πτώση της διαφημιστικής δαπάνης. Βασικά σημεία της αρνητικής εικόνας είναι η συνεχιζόμενη πτώση του κύκλου εργασιών, η οποία, σε συνδυασμό με τις υψηλές επισφάλειες από τις διαφημιστικές εταιρείες, συρρικνώνει περαιτέρω τη λειτουργική κερδοφορία. Επιπλέον, η εικόνα των στοιχείων του ισολογισμού αναδεικνύει τα προβλήματα ρευστότητας της εταιρείας, τα οποία παρά την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου (Μ.Κ) παραμένουν, καθώς ο τραπεζικός δανεισμός διατηρείται σε υψηλά επίπεδα». Παρά τη σαφή αρνητική θέση και εικόνα του MEGA την εποχή του δανεισμού, οι τράπεζες δίνουν χρήματα, τα οποία τελικώς αποτελούν δημόσιο χρήμα μέσα από την ανακεφαλαιοποίηση.
Πώς ο καταχρεωμένος τζαμπατζής γίνεται νόμιμος και συνεπής δανειολήπτης
Τα στοιχεία που παραθέτει το πόρισμα, σε πολλά σημεία με προκλητικά αθωωτική τεχνοκρατική προσέγγιση, δείχνουν ωστόσο πως το MEGA είναι μια επιχείρηση με παράδοση στο δανεισμό. Από την ίδρυση του MEGA, οι τράπεζες δανειοδοτούν το κανάλι των εκδοτών και περιβάλλουν αυτή τη δανειοδότηση με νομιμότητα, την οποία συνήθως παράγουν οι ίδιες με την πρακτική τους. Δηλαδή, η επιχείρηση ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ παίρνει δάνειο και όταν αδυνατεί να το αποπληρώσει τότε μια άλλη τράπεζα δίνει άλλο δάνειο για να το αποπληρώσει, μεταφέροντας την αποπληρωμή του χρέους στο μακρινό μέλλον. Έτσι, η επιχείρηση, παρότι καταχρεωμένη, εμφανίζεται να κρατά ενήμερα τα δάνεια. Στις 13 Ιουλίου 2010 για παράδειγμα, σύμφωνα με το πόρισμα, η ALPHA προχωρά σε «τροποποίηση και επαύξηση του πιστοδοτικού ορίου από 44,52% εκατομμύρια σε 49,72 εκατομμύρια» για το MEGA. Δύο μήνες αργότερα, στις 21/9/2010, η Πειραιώς αυξάνει και αυτή το πιστοδοτικό όριο της επιχείρησης από 59,5 εκατομμύρια σε 62,5 εκατομμύρια αποτιμώντας ως καλή συμπεριφορά το γεγονός πως κατέβαλε δόση 3,75 εκατομμυρίων, την οποία προφανώς είχε εξασφαλίσει από την ALPHA. Σε άλλα σημεία του πορίσματος αναγράφεται ξεκάθαρα (σελίδα 14) πως η Τράπεζα Πειραιώς έδωσε στις 3 Ιουλίου 2006, 5 εκατομμύρια ευρώ «για κάλυψη έκτακτων αναγκών και αποπληρωμή βραχυπρόθεσμου δανεισμού σε άλλες τράπεζες». Η Τράπεζα Πειραιώς, της οποίας μέτοχος είναι και μέτοχος του ΜΕΓΑ, εμφανίζεται να έχει κάνει 25 ρυθμίσεις, ανανεώσεις, επαυξήσεις δανείων ενώ άλλες 17 έχει κάνει η κρατικών συμφερόντων Εθνική Τράπεζα. Ακολουθούν με τον ίδιο ρυθμό και τρόπο και οι άλλες τράπεζες.
Μέθοδος «στρουμφάκια»
Το 2012, οι τράπεζες Πειραιώς, Alpha, Eurobank, Εμπορική, Εθνική και Κύπρου δίνουν τα 98 εκατομμύρια στο MEGA για να αποπληρώσει τα παλιά δάνεια και να κινηθεί. Το πόρισμα της ΤτΕ καταγράφει πως για το δάνειο αυτό υπήρξαν εξασφαλίσεις 140 εκατομμυρίων από την επιχείρηση. Αυτές οι εξασφαλίσεις αναλύονται ως εξής:- Προσημείωση α΄ σειράς 5 εκατομμυρίων επί οικοπέδου 17 στρεμμάτων στο Μαρούσι Αττικής, εκτιμώμενης αξίας 900 χιλιάδων.
- Ενέχυρο επί του εμπορικού σήματος MEGA Channel.
- Ενέχυρο επί γεγενημένων και μη απαιτήσεων factoring ύψους 10 εκατομμυρίων.
- Εκχώρηση 100% των μετοχών του MEGA Κύπρου.
- Ενέχυρο επί της ταινιοθήκης, εκτιμώμενης αξίας 124.700.000 ευρώ. Η αποτίμηση φαίνεται να έχει γίνει από την εταιρεία Moore Stephens. Απ΄ό,τι φαίνεται, το μεγάλο μέρος της εγγύησης αποτελεί το αρχείο του καναλιού, το οποίο αποτιμάται σε 125 εκατομμύρια ευρώ. Είναι μια συνήθης πρακτική, οι τράπεζες στην Ελλάδα να αποτιμούν άυλες αξίες και να τις αποδέχονται ως ενέχυρο όπου βεβαίως θέλουν. Το ερώτημα όμως είναι αν οι άυλες αξίες έχουν την αξία που εμφανίζουν ή είναι πλασματικές. Όταν μια εταιρεία αποτιμά για παράδειγμα την ταινιοθήκη ενός καναλιού, αποδίδει σε κάθε σειρά, σήριαλ ή εκπομπή μια αξία με βάση τις περιγραφές του καναλιού. Δηλαδή πότε έγινε, αν έχει αξία μεταπώλησης ή καθημερινής χρήσης. Η σχετικότητα αυτής της αξίας είναι ίσως και η πέτρα του σκανδάλου για τις δανειοδοτήσεις των ΜΜΕ. Το κανάλι ALTER, για παράδειγμα, κατάφερε να πάρει δάνεια πάνω από 400 εκατομμύρια βάζοντας ως ενέχυρο την ταινιοθήκη του, την οποία αποτίμησε (και οι τράπεζες δέχθηκαν αυτή την αποτίμηση) σε 760 εκατομμύρια.
Η σχετικότητα των κριτηρίων
Είναι εντυπωσιακό πως τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται προκειμένου να δανειοδοτηθεί το MEGA είναι λάστιχο. Ως το 2008, το κανάλι απολαμβάνει δάνεια, που δίνονται με το επιχείρημα πως είναι εύρωστη επιχείρηση, έχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά και απολαμβάνει μεγάλο κομμάτι της διαφημιστικής πίτας. Με τον ίδιο τρόπο οι τράπεζες δανειοδοτούν το MEGA εκτιμώντας πως «έχει ηγετικό ρόλο στον κλάδο, μεγάλη διαφημιστική δαπάνη, έμπειρη πετυχημένη διοίκηση, ισχυρή κεφαλαιακή διάρθρωση, καλή χρηματοοικονομική κατάσταση, συνεργασίες με στούντιο του εξωτερικού και καλή συναλλακτική συμπεριφορά».Μετά το 2009, όμως, όλα αυτά τα στοιχεία δεν υπάρχουν για το MEGA. Έχει ζημιές, αποπληρώνει δάνεια με άλλα δάνεια, η μετοχή έχει καταρρεύσει στο χρηματιστήριο και έχει μπει σε επιτήρηση, έχει προβλήματα και κακή φήμη και απασχολεί τον Τύπο, ειδικά μετά το 2011. Αλλά οι τράπεζες συνεχίζουν τη δανειοδότηση. Στο σύνολό τους, μάλιστα, κατεβάζουν το όριο ρευστότητας που πρέπει να εμφανίζει μια επιχείρηση γα να δανειοδοτηθεί από το 1 στο 0,7 προκειμένου να δώσουν δάνεια στο κανάλι των εκδοτών. Όταν κάνουν όλα αυτά, το MEGA έχει καταταγεί στις επιχειρήσεις μεγάλου ρίσκου με δείκτη επικινδυνότητας «υψηλού κινδύνου». Όταν δίνουν δάνεια εκτιμούν ως θετικά στοιχεία αποτιμήσεις σχετικές, όπως το επαναλαμβανόμενο «υπάρχει σημαντική δυσχέρεια των ανταγωνιστών να εισέλθουν στον κλάδο», ενώ είναι γνωστό πως οι άδειες των καναλιών είναι συγκεκριμένες και δεν υπάρχει ούτε δυσχέρεια ούτε μη δυσχέρεια να μπουν άλλοι στον κλάδο, απλώς μια νομική πραγματικότητα.
Το μετοχικό κεφάλαιο και άλλα καλά
Σημαντικό παιχνίδι γίνεται και με την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Οι τράπεζες φαίνεται να αποτιμούν ως θετικό το γεγονός πως το MEGA κάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου σε ύψος 25 εκατομμυρίων, και γι αυτό συνεχίζουν τη δανειοδότηση. Είναι ένα από τα επιχειρήματα για να δοθούν δάνεια. Ωστόσο, η αύξηση αυτή δεν είναι παροχή ρευστότητας. Οι εκδότες, πριν κάνουν την αύξηση κεφαλαίου, έχουν πάρει από το MEGA μερίσματα 25 εκατομμυρίων. Στη συνέχεια γίνεται ισόποση αύξηση κεφαλαίου. Δηλαδή μπορεί να πει κάποιος πως οι τράπεζες έδωσαν δάνεια στο MEGA, με αυτά τα χρήματα δόθηκαν μερίσματα, τα οποία έγιναν αύξηση μετοχικού κεφαλαίου για να μπορέσουν να δοθούν και άλλα δάνεια.Είναι επίσης ενδιαφέρον πως σε μια άλλη περίπτωση, αυτή του υπόδικου Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, ο οποίος πήρε δάνεια από τις τράπεζες αφού έκανε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στις επιχειρήσεις του ύψους 450 εκατομμυρίων, το πόρισμα της ΤτΕ, που συντάχθηκε γι αυτή την περίπτωση, είχε σημειώσει πως δεν έπρεπε να πάρει δάνεια αφού είχε κάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Δηλαδή, η αύξηση κεφαλαίου εντοπίστηκε ως αποτρεπτικός λόγος για δάνεια. Στην περίπτωση του MEGA, αντιθέτως, εμφανίζεται ως λόγος δανειοδότησης.
Στο τεύχος 85 του Hot Doc, είχαμε αποκαλύψει τον τρόπο με τον οποίο η ΤτΕ κρίνει με διαφορετικό τρόπο δάνεια για να τα ονομάσει πότε νόμιμα και πότε παράνομα αν και διέπονται από ίδιους όρους. Το πόρισμα της ΤτΕ για το MEGA παραθέτει νούμερα, τα οποία πρέπει να «μεταφραστούν» για να αποδειχθεί η αλήθεια. Η ενημερότητα των δανείων, για παράδειγμα, είναι πραγματική ή από ανακυκλούμενα δάνεια; Ίσως πρέπει να προσθέσουν ένα ακόμη ερώτημα, που πρέπει να απασχολήσει τον οικονομικό εισαγγελέα. Οι τράπεζες, στις οποίες χρωστάει το MEGA τόσα εκατομμύρια, πληρώνουν το MEGA για την πληθώρα του διαφημιστικού χρόνου ή συμψηφίζουν τα δάνεια με τη διαφήμιση; Αν δεν το κάνουν, γιατί οι τράπεζες δεν το απαιτούν; Γιατί κινούνται ενάντια στα συμφέροντά τους, φτάνοντας στο σημείο να πληρώνουν αυτόν που δεν τους πληρώνει; Αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε μιλάμε ανοιχτά για τη χρηματοδότηση της διαπλοκής και όχι για τραπεζικές συναλλαγές.
